Lata młodzieńcze

Karol Leonard Wajszczuk urodził się 3 listopada 1887 roku w Siedlcach. Jego ojciec - Piotr był synem rolnika z Trzebieszowa, zaś matka Marianna z d. Maciejczyk urodzona w Siedlcach, pochodziła z rodziny mieszczańskiej. Karol miał pięcioro rodzeństwa: siostrę Marię i braci: Tadeusza, Edmunda, Albina Lucjusza oraz Narcyza Zenobiusza. - Rodzina Wajszczuków
Wszyscy z rodzeństwa, podobnie jak Karol, otrzymali bardzo staranne wychowanie i rzetelne przygotowanie do życia.
W domu Wajszczuków panowała atmosfera pobożności i patriotyzmu. Żywe były w rodzinie wspomnienia z Powstania Styczniowego. Grozę budziły wspomnienia o wydarzeniach związanych z prześladowaniem unitów na Podlasiu w 1874 r. To wszystko powodowało zainteresowanie życiem religijnym ludu.

W okresie dziecięcym Karola, zaistniało wydarzenie, które przesądziło o dalszych losach chłopca. A działo się to jesienią 1893 roku. Wtedy to mały Karol ciężko zachorował. Przez ponad tydzień, męczony wysoką gorączką, nieprzytomny, walczył ze śmiercią. Sprowadzony lekarz bezradnie rozkładał ręce, twierdząc, ze zrobił wszystko co w jego mocy, powtarzał: "Jedyny ratunek w Bogu". Wtedy matka, klęcząc przy łóżku umierającego synka, oddała się modlitwie i prosiła ze łzami w oczach Bożą Rodzicielkę o przywrócenie mu życia i zdrowia; złożyła ślubowanie, że gdy będzie żył, zostanie księdzem. Kryzys minął i dziecko poczęło powoli wracać do zdrowia. To cudowne wyzdrowienie rodzice uznali jako widoczny znak łaski Boga, w związku z czym Karol Leonard już w swych latach dziecięcych został przeznaczony do stanu duchownego.

Początkowo Karol nauki pobierał w domu i przez dwa lata w Miejskiej Szkole w Siedlcach.; następnie kształcił się w Męskim Gimnazjum w Siedlcach, które ukończył w czerwcu 1904 r. Począwszy od czerwca 1904 r. rozpoczął naukę w Seminarium Duchownym w Lublinie. Po pięciu latach nauki w 1909 r. pomyślnie ukończył Seminarium i 29 czerwca 1909 r. otrzymał święcenia subdiakonatu. Jesienią, 4 listopada Karol otrzymał święcenia diakonatu. 12 listopada Kuria Diecezji Lubelskiej powołuje Karola Leonarda Wajszczuka na stanowisko wikariusza w Radzyniu Podlaskim; nominację tę podpisał biskup lubelski Franciszek Jaczewski. Objął to stanowisko 21 listopada 1909 r. Społeczeństwo Radzynia przyjęło bardzo życzliwie swego wikariusza i względy te zapewne zadecydowały o tym, że 6 lutego 1910 r. otrzymał święcenia kapłańskie.

W pierwszych latach swojej pracy na stanowisku wikariusza w Radzyniu Podl. ks. Karol pełnił również obowiązki prefekta w miejscowej szkole, prowadził chór kościelny, interesował się życiem ludu.

W sierpniu 1914 r. pęka sojusz trzech mocarstw, sprawców rozbioru Rzeczypospolitej. Naczelny Głównodowodzący Wojskami Cesarskiej Wysokości Wielki Książe Mikołaj Mikołajewicz wystosował odezwę do Polaków, w której obiecuje stworzenie Polski "zjednoczonej pod berłem Cesarza Rosyjskiego, swobodnej w wierze, języku i samorządzie". Ks. Wajszczuk ustosunkował się bardzo sceptycznie do tej odezwy i na jednym z kazań jesienią 1914 r. przypomniał, że "na Podlasiu trzeba zawsze pamiętać o unitach, którzy za swobodę wiary życie oddali". W tym czasie ks. Karol obawiał się aresztowania. Ale sytuacja na frontach przesądziła o innym biegu wydarzeń. Powiat radzyński znalazł się pod okupacją niemiecką.

Okupacja niemiecka na Podlasiu wyciskała swe krwawe piętno. Głód i nędza stały się w mieście zjawiskiem powszechnym. W tych warunkach zarówno na wsi jak i w mieście wybuchały groźne ogniska tyfusu i cholery. Niemcy panicznie bali się zarazy. Ks. Wajszczuk, z narażeniem życia, spełniał posługi religijne odwiedzając chorych oraz grzebał zmarłych.

11 listopada po 123-letnim okresie niewoli Polska odzyskała niepodległość. Ks. Karol witał ten dzień odprawieniem Mszy św. i odśpiewaniem hymnu pochwalnego: "Te Deum Laudamus" oraz "Boże coś Polskę przez tak liczne wieki".

W początkach stycznia 1919 r. biskup diecezji podlaskiej - ks. dr Henryk Przeździecki przedłożył ks. Karolowi L. Wajszczukowi propozycję przeniesienia do Drelowa w parafii Międzyrzec na stanowisko rektora przy kościele rekoncyliowanym po schizmatyckich, celem zorganizowania tam z okolicznych wsi samodzielnej parafii. Młody wikariusz propozycję przyjął, po czym 15 stycznia 1919 r. otrzymał nominację biskupa na to stanowisko.